Mandela'nın vedásı

Sandık başına giden Güney Afrika yeni milletvekillerini belirlerken lideri Nelson Mandela’ya da veda etmeye hazırlanıyor. Sürpriz olmazsa görevi yardımcısı Thabo Mbeki devralacak.

Güney Afrika Cumhuriyeti dün sandık başına gitti. Irkçılığın resmi politika olmaktan çıktığından bu yana demokrasinin ikinci büyük sınavı niteliğindeki genel seçimlerle Nelson Mandela dönemi de kapanıyor.

Yaklaşık 18.2 milyon seçmen olağanüstü güvenlik önlemleri altında 400 üyeli parlamento için tercihini yaptı. Hükümet, şiddet olaylarına karşı 100 bin polis ve askeri görevlendirdi. Son kamuoyu yoklamaları demokratikleşme ve reformların önderi iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) seçimden birinci çıkacağını gösteriyordu. Muhalif Yeni Ulusal Partisi ile Demokratik Partisi de ikincilik mücadelesi yapıyor. Ülkenin ilk siyah lideri Nelson Mandela 16 Haziran'da emekliye ayrılırken, yeni meclis 14 Haziran'daki ilk toplantısında yeni Devlet Başkanı'nı seçecek ve bu koltuğa Mandela'nın yardımcısı Thabo Mbeki'nin oturması bekleniyor.

KATILIM YÜKSEK

Gözlemciler seçimlere yüksek katılım olduğunu, halkın oy vermek için geceyarısı sıraya girdiğini, Cape Town'da kuyruğun yüzlerce metre uzunluğunda olduğunu haber verdiler. Mbeki, ‘Müthiş bir coşku var’ derken, Durban'dan işsiz genç J.M.Dlamini ‘Oy verdiğimiz için çok mutluyuz. Yeni bir hükümetimiz olacak ve belki bir iş sahibi olabileceğiz’ dedi.

Johannesburg'daki bir kulüpte oyunu kullanan Mandela, ‘Harika bir deneyim. Afrika Ulusal Kongresi için, ama herşeyin ötesinde barış için tercihinizi yapın’ çağrısında bulundu. ANC ise önceki akşam halka son seslenişinde değişimin hızlanması, reformların gerçekleştirilebilmesi için çoğunluğun desteğini istedi. ANC'nin % 62 destekle iktidara geldiği 1994'te hızlı ve adil çözüm vaatlerine karşın, işsizlik, evsizlik, suç ve yolsuzluk gibi sorunlar değişim sancıları yaratıyor.

Mandela’nın sağ kolu

Mandela'nın Yardımcısı ve Aralık 1997'den bu yana ANC'nin Başkanı olan Thabo Mbeki, ‘Afrika Rönesansı’ olarak tanımladığı Afrika kıtasının yenilenmesine, ülkelerin sıkı bir etkileşim ve işbirliğine inanıyor. Güney Afrika'nın gelişmesinin bölgeden ayrı olamayacağını savunan Mbeki 1942'de doğdu. Sussex Üniversitesi'nden ekonomi yüksek lisansı aldı. ANC'nin 1960'da yasaklanması nedeniyle çalışmalarını sürgünde tamamladı. ANC'ye farklı ülkelerde üst düzey görevlerde hizmet verdi. 1994'te kabul edilen yeni Güney Afrika anayasasıyla sonuçlanan tüm görüşmelere katıldı ve ilk seçimlerde Başkan Yardımcısı oldu. Halen icra yetkisi olan Devlet Başkan Yardımcılığı görevini yürütüyor.

27 yıl hapiste kaldı

Güney Afrika'nın ilk siyah lideri Nelson Mandela, 16 Haziran'da emekliye ayrılıyor. Atatürk Barış Ödülü'nü reddederek Türkiye'de büyük hayal kırıklığı yaratan Mandela, 1918 doğumlu Tembu kabilesinden. Yakın çevresinin ‘‘Madiba’’ dediği Mandela, kabile reisliği yerine hukuk eğitimini ve siyasi militanlığı yeğledi. Fort Hare Üniversitesi yıllarında daha sonra Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) lideri olacak Oliver Tambo ile tanıştı. Mandela ve Tambo, 1940'da öğrenci direnişine katıldıklarından üniversiteden uzaklaştırıldılar. 1941'de dışarıdan sınava girerek üniversiteyi bitirdi.

iLK SİYAH HUKUKÇULAR

Mandela ve Tambo 1952'de Güney Afrika'nın ilk, siyah hukuk bürosunu kurdular. 1944'de Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) Gençlik Teşkilatı'nı kuran Mandela dört yıl sonra Genel Sekreter, 1950'de Başkan oldu. 1961'de ülkesini terkedip, Nijerya'da askeri eğitim gördü. 1962'de döndüğünde yeniden tutuklandı ve üzerinde ANC'nin devrimci planları ele geçirildiğinden 1964'te ömürboyu hapse mahkum oldu. 1986'da hükümetle görüşmelere başladı ve Şubat 1990'da 27 yıl sonra özgürlüğüne kavuştu. 5 Temmuz 1991'de ANC Başkanı, 10 Mayıs 1994'te ise Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı oldu. 1998’de 80'nci yaş gününde Mozambik Devlet Başkanı Samora Machel'in dul eşi Graca Machel ile evlendi.

Siyahlara, beyazlarla evlenme hakkı verilsin mi

ABD'nin Alabama eyaletinde 12 Ekim'de yapılacak seçimlerde ‘Siyahlara beyazlarla evlenme hakkı verilsin mi?’ sorusu sorulacak. Eğer seçmen referandum sorusuna ‘evet’ yanıtını verirse, ABD'nin son eyaletinde de siyah-beyaz evliliği yasağı son bulacak.

Bu arada, ‘ırkçı bir yasayı yürürlükten kaldırmak’ için sandık başına giden Alabama'nın yine de ırkçılığın etkisinden kurtulamadığı dikkati çekiyor. Halka soru ‘Siyahlarla beyazlar evlenebilsin mi?’ şeklinde değil ‘Siyahlara beyazlarla evlenme ‘hakkı' verilsin mi?' diye soruluyor.

1901 tarihli Alabama anayasası, bir siyahın beyazla evlenmesini yasaklıyor. Ekim ayındaki eyalet seçimlerinde anayasanın bu maddesinin değiştirilmesi için kamuoyunun görüşüne başvurulacak.

1967 yılından ABD Yüksek Mahkemesi, Virginia eyaletinde siyah-beyaz evliliği yasaklayan maddeyi reddetmişti. O günden bu yana Alabama'da da siyah-beyaz evlilikleri serbest bırakılmıştı. Ancak Alabama, kağıt üzerinde bile kalsa siyah-beyaz evliliğinin yasak olduğu tek ABD eyaleti.

Göçmen kuş katleden şehire ceza kesildi

DALLAS yakınlarındaki Carrolton kenti, 300 kadar göçmen kişi katlettiği için 70 bin dolar para cezası ödeyecek.

Carrolton Belediyesi yetkilileri, semt sakinlerinin gürültü ve kokudan şikayet etmesi üzerine, kent sınırları içinde yer alan ve göçmen balıkçıl kuşlarının yumurtalarını bıraktığı parktaki ağaçlar ve çalıları kesmişlerdi. Kesim sırasında, 300'ü aşkın kuş ölmüş, yüzlercesi de yaralanmıştı.

Carrolton kentine, ‘Göçmen Kuşlar Anlaşması Yasası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle, Federal Hükümet tarafından 70 bin dolar (28 milyar lira) para cezası verildi. Belediye, para cezasını ödemeyi kabul etti. Sert eleştirilerle karşılaşan ve suçluluk duygusuna kapılan Belediye, şimdi de, bölgeyi ‘Doğa’nın Korunduğu Alan' haline getiriyor.

Balıkçıl kuşları, sadece yaz aylarında Carrolton'a uçarak parkı üreme alanı olarak kullanıyorlar. Olayı inceleyen ‘ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi’ göçmen kuşların korunmasını bir öncelik olarak gördüğünü bildirdi. Bir yetkili, ‘Carrolton Belediyesi, ağaçları izin alarak ve kış aylarında kesseydi bir tek kuş bile ölmezdi’ dedi.

Göçmen kuşların uğrak yeri olduğu için, park, ‘federal alan’ sayılıyor. Carrolton Belediyesi'nin ödeyeceği ceza, doğanın korunması için harcanacak.