Müslüman kadın, Hıristiyan erkekle evlenebilir mi?

Elif Sözen ve Peter Kohl'ün iki dini nikahlı evliliği dinde yeni tartışma başlattı

Diyanet'in 1996 yılı basımlı ‘‘Günümüz Meselelerine Fetvalar’’ kitabına göre, Müslüman bir kadının, ister Ehl-i Kitap'tan (Yahudi-Hıristiyan) olsun ister olmasın, Müslüman olmayan bir erkekle evlenmesi haram. Erkek Müslümanlığı kabul etmedikçe de yapılacak nikah sahih değil. Dinin uygulayıcı uzmanları ise dinin bu hükmünü kabul ediyor, ama değişebileceğine dair işaret verenler de var.

Elif Sözen ve Peter Kohl'ün düğününden sonra başlayan tartışma, Müslüman bir kadının, Müslüman olmayan bir erkekle evlenmesi konusunda çıktı. Diyanet, erkek Müslümanlığı kabul etmedikçe, ‘‘haram’’ gözüyle bakarken, İslam'ın hayatın gerisinde kalmayacağını düşünen fetvada yeni yorumlar yapılabileceğini belirtiyorlar. Gözler, Diyanet'in yeni seçilen Din İşleri Yüksek Kurulu'nun görüşlerine çevrildi.

Diyanet'in 1996 yılı basımlı ‘‘Günümüz Meselelerine Fetvalar’’ kitabına göre, Müslüman bir kadının, ister Ehl-i Kitap'tan (Yahudi-Hıristiyan) olsun ister olmasın, Müslüman olmayan bir erkekle evlenmesi haram. Erkek Müslümanlığı kabul etmedikçe de yapılacak nikah sahih (gerçek-doğru) değil.

Dönemin Din İşleri Yüksek Kurulu, bu kararını Kuran'ın iki suresine dayandırıyor: ‘‘İman etmelerine kadar; puta tapan erkeklerle mümin kadınları evlendirmeyin (Bakara, 221)’’, ‘‘Müslüman kadınlar inkarcılara helal değildir; onlar da bunlara helal olmazlar (Mümtehine, 10)’’

TAŞ: DİNİ NİKAH YOKTUR

Kurul, Ehl-i Kitab'ın da bu hükmün içine girdiğini belirtiyor. Buna karşılık Müslüman bir erkeğin Ehli Kitap'tan bir kadınla evlenmesi ise caiz.

Dinin uygulayıcı uzmanları ise dinin bu hükmünü kabul ediyor, ama değişebileceğine dair işaret verenler de var.

İstanbul Müftüsü Necati Tayyar Taş'a göre, İslam dininin öngördüğü siyasi vizyon ve misyona göre, doğacak çocuklar babanın neslinden geliyor. İslam dini kendi mensuplarının çoğalması için bu hükmü öngörmüş. Taş'a göre, ‘‘Din Müslüman bir kadının, gayrimüslimle evlenmesini yasaklıyor. Dolayısıyla dinin menettiği şeyin nikahı olmaz.’’

Nikahı ‘‘karşılıklı kabullerin alenen resmiyette tescil edilmesi’’ olarak tanımlayan Taş, dini nikahı ise merasimden ibaret kabul ediyor. Onun için kim kıyarsa kıysın dini nikahın geçerliliği yok. Taş görüşlerini Türk Ordusu'ndan örnek vererek pekiştiriyor: ‘‘Bazı çevreler bunu yadırgar. Bana göre ordumuzun muhteşem bir kararı var. Ordu mensupları yabancılarla evlenemez. Evlensin ne olur dememek lazım. Evlenmemeli. Muhtemel sırlar vardır. Milli insanların aile hayatı da milli olmalı. Yahudi de evlenmez. Anadan doğmadıkça yahudi olamazsınız. Meksika'da belediye başkanı olmak için katolik olmak lazım. İslam dininde ise herkes müslüman olabilir.’’

Din Görevlileri Sendikası Başkanı ve İstanbul Eyüp imamlarından Ahmet Yıldız, bu konuda yetkisi olmadığını belirtirken, ilginç görüşünü dile getiriyor. Yıldız'a göre ‘‘İslam, hayatın gerisinde değil. Hayatta olabilen realitelere karşı çıkan bir din de değil. Bu nikah da AB sürecinde ne ilk ne de son nikah. Sadece taraflar ünlü olduğu için bu kadar üzerinde duruldu. Dün verilmiş görüş, bugüne cevap vermeyebilir. Dinen bir engel gibi görülüyorsa bu realitenin karşısında yeni bir yorum gerekebilir.’’

DİNİ KABUL EDERSE OLUR

Diyanet Vakfı Kadın Kolları Başkanı Ayşe Sucu'nun görüşleri ise şöyle:

‘‘Klasik İslam hukukunda müslüman erkek, Ehl-i Kitap'tan bir kadınla evlenir, ama müslüman bir kadının Ehl-i Kitap'tan biriyle evlenmesi uygun görülmez. Bunun dini ve sosyal sebepleri vardır. İslam anlayışına göre aile erkekten devam eder. İslama inanan, diğer dinlere, kitaplarına ve peygamberlerine inanmak zorundadır. Dolayısıyla diğer dinlere saygı duymak zorundadır. Eğer Yahudi ve Hristiyan erkek İslamı din olarak kabul ediyor, öğretilerine saygılı oluyorsa fetva ile ilgili görüş yeniden gözden geçirilebilir. Şöyleki müslüman bir kadının inanç özgürlüğü ve çocuklarının velayet hakları Ehli Kitap mensubu bir erkek tarafından saygıyla karşılanır ve hukuken korunursa evliliğin bir sakıncası olmasa gerektir.’’

DİYANET DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULU

Müslüman bir kadının, ister Ehl-i Kitap'tan olsun ister olmasın, Müslüman olmayan bir erkekle evlenmesi haram. Buna karşılık Müslüman bir erkeğin Ehli Kitap'tan bir kadınla evlenmesi ise caiz. Erkek Müslümanlığı kabul etmedikçe de yapılacak nikah sahih değil.

İSTANBUL MÜFTÜSÜ NECATİ TAYYAR TAŞ

İslam dininin öngördüğü siyasi vizyon ve misyona göre, doğacak çocuklar babanın neslinden gelir. İslam dini kendi mensuplarının çoğalması için bu hükmü öngörmüştür. Din Müslüman bir kadının, gayrimüslimle evlenmesini yasaklar.

DİN GÖREVLİLERİ SENDİKASI BAŞKANI

İslam, hayatın gerisinde değil. Hayatta olabilen realitelere karşı çıkan bir din de değil. Bu nikah da AB sürecinde ne ilk ne de son nikah. Dinen bir engel gibi görülüyorsa bu realitenin karşısında yeni bir yorum gerekebilir.

DİYANET VAKFI KADIN KOLLARI BAŞKANI

Eğer Yahudi ve Hristiyan erkek İslamı din olarak kabul ediyor, öğretilerine saygılı oluyorsa fetva ile ilgili görüş yeniden gözden geçirilebilir. Müslüman bir kadının inanç özgürlüğü ve çocuklarının velayet hakları erkek tarafından saygıyla karşılanırsa evliliğin bir sakıncası olmaz.

Alman basını düğüne geniş yer verdi

Almanya'ya uzun yıllar başbakanlık yapan Helmut Kohl'ün küçük oğlu Peter ile işadamı Kemal Sözen'in kızı Elif'in Çırağan Sarayı'ndaki düğününe geniş yer ayıran Alman basını, düğünü, 1001 Gece Masalı'na benzetti.

Almanya'da pazar günleri çıkan tüm gazeteler, düğün haberini birinci sayfada manşetten verdi. Bild am Sonntag Gazetesi'nde çıkan düğün haberinin, çiçeği burnunda çiftin nikah memurunun, ‘‘Evlenmek istiyor musunuz?’’ sorusuna, Türkçe olarak ‘‘Evet kabul ediyorum’’ sözleriyle başlaması dikkati çekti.

Gelin Elif Sözen'in Müslüman olmasına saygı duyduğunu anlatan Kohl, kendisinin Katolik, güneş alerjisi nedeniyle düğün törenine katılamayan eşi Hannelore'nin de Protestan olduğunu hatırlatarak, ‘‘Dini bütün olan ailem de eşimi çok olumlu karşılamıştı. Bu konuda çok birlikteliklerimiz var’’ dedi.

Helmut Kohl, gelini Elif'i ilk olarak ABD'ye yaptığı ziyaret sırasında tanıdığını belirtti: ‘‘İlk gördüğümde, onun çok harikulade bir kadın olduğunu düşündüm. Biz Elif'i ilk günden bu yana çok sevdik. Ancak eşimin düğün törenine iştirak edememesine de o denli üzüldüm. Bu nedenle düğün töreninden özel fotoğraflar çektirip, dönünce ona herşeyi detaylı bir şekilde anlatacağım.’’

KAMERAMANA SALDIRI

Öte yandan Helmut Kohl'ün oğlu Peter Kohl ile Elif Sözen'in evliliği Berlin'de yayınlanan yerel gazetelerde de geniş yer aldı. Kohl'ün büyük oğlu Walter'in bir kameramana saldırdığına da yer verildi.

B.Z. gazetesi ‘‘Kohl'ün oğlu Peter: İstanbul'da evet’’ başlığı altında yayınladığı resimli haberinde beyaz-parlak gelinliğiyle babasının kolunda leylaklarla donatılmış St. Antuan Kilisesi'ne gelen Elif Sözen'in kendisini gururlu bir şekilde bekleyen Peter Kohl'le evlendiği belirtildi. Kohl'ün büyük oğlu Walter'in ise kendilerini görüntülemekte inat eden Alman televizyonu Deutsche Welle'nin bir kameramanına saldırdığına da yer verildi.

Berliner Morgenpost gazetesi de, ‘‘Türkiye'de Kohl'ün düğünü’’ başlığı altındaki resimli haberinde, konuklara gönderilen davetiyelerde Kohl'ün de çiçek yerine Mehmetçik Vakfı'na bağışta bulunulması çağrısının Türkiye'de olumlu yankı uyandırdığını belirtti.

Der Tagesspiegel Gazetesi ‘‘3 defa evet’’ başlığı altında yayınladığı resimli haberinde Peter Kohl'ün İstanbul'da Elif Sözen'le evlendiğini yazdı. Gazete, Kohl'ün büyük oğlu Walter Kohl'ün Deutsche Welle adına çalışan Murat Işık isimli bir kameramanı dövdüğüne de yer verdi. Haberde ayrıca, ‘‘Türk-Alman düğünü Türkiye'de sempatiyle izlendi. Kohl Türkiye'de, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) yakınlaşmasına karşı olan bir politikacı olarak tanınmaktadır Bu nedenle Kohl'ün Türk askerlere bağış çağrısı daha da olumlu bir şekilde değerlendirildi’’ görüşü de vurgulandı.