Gazetecilerin kara ayı

Basın Konseyi tarafından hazırlanan "Kasım 2000'de Türk Basını" raporuna göre, Kasım ayı gerek Türk basını, gerekse gazeteciler açısından 'tarihsel nitelikte' olaylara sahne oldu. Kasım ayında gazetecilerin saygınlığı tartışma konusu olurken, bazı büyük medya kuruluşlarının gazetecilik dışında faaliyetleri nedeniyle girdikleri mali sıkıntılar, medyadaki mülkiyet yapısını önemli ölçüde değiştirdi. Mahkemeler ve kapatma kararları ile gazetecilere yönelik fiili saldırılar da geçen ayın önemli gündem maddelerinden biri olmaya devam etti.

Sabah gazetesi el değiştirdi. Yeni Asır Gazetesini çıkararak yüzyıla yakın süredir gazetecilik yapan Bilgin ailesi medya sektöründen çekildi. Türk medyasının mülkiyet yapısındaki bu hızlı değişiklikler, gazeteciler açısından endişeli bir bekleyişi de beraberinde getirdi. Aralarında bazı ünlü isimlerin de bulunduğu, Milli Güvenlik Akademisi'nde ders alan gazeteciler konusu da Kasım ayında tartışılan önemli konulardan biri oldu.

Basın Konseyi'nin yaptığı derlemeye göre Kasım ayında basın açısından meydana gelen diğer önemli olaylardan bazıları şöyle:

7 Kasım tarihinde Milliyet Gazetesi'nin Bağcılar'daki binasına kimliği belirlenemeyen kişi ve kişilerce silahlı saldırıda bulunuldu. Banka yolsuzluğu haberine giden Arena ekibine Hasyurt Belediye Başkanı Mahmut Esen ve 2 belediye görevlisi tarafından saldırı düzenlendi. TGRT kameramanı Sakir Aksu, Anayasa Mahkemesi önünde görevli bir sivil polisin saldırısına uğradı. RTÜK, TELEON'un yayınının bir gün süreyle durdurulmasına, TV 8'in ise uyarılmasına karar verdi.

Birand'a yataklık suçlaması

Gazeteci Mehmet Ali Birand hakkında Metris Cezaevi'nde çıkan İBDA-C isyanında örgüt üyesi Burak Çileli ile canlı telefon bağlantısı kurması nedeniyle `Yasadışı örgüte yardım ve yataklık etmek' suçlamasıyla 4 No'lu DGM'de dava açıldı. Danıştay 10. Dairesi, RTÜK tarafından kapatılan Diyarbakır'daki yerel Can TV davasında, ''Kürtçe konuşmalara kısmen yer verilmesinin ve röportaj yapılmasının'' yasaya aykırı olmadığını belirterek, bu tür yayınların yapılabileceğini bildirdi.

Ankara DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel, Yeni Asya Gazetesi aleyhine, 1 Eylül 2000 tarihli nüshasında yer alan ''Savcı Saçmaladı'' manşetinden dolayı, ''Aşağılayıcı ve karalayıcı ifadeler yer aldığı, haberle savcının kamuoyunda küçük düşürülmeye çalışıldığı ve terör odaklarına hedef gösterilerek görev yapamaz hale getirmeye çalışıldığı'' gerekçesiyle 2.5 milyar liralık tazminat davası açtı.

Andıç davası

Yeni Şafak Gazetesi yazarı Nazlı Ilıcak, 28 Şubat sürecinde Genelkurmay karargahında hazırlanan bir ''andıç''la ilgili Genelkurmay açıklamasında, ''Kendisine yönelik bir azarlama üslubu bulunduğunu'', kendisi hakkında ''karanlık düşünceli, kötü emelli'' ifadelerine yer verildiği gerekçesiyle Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu aleyhine 1 milyon liralık manevi tazminat davası açtı. Ilıcak, ''andıç'' belgesindeki eylem planına onay veren dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Çevik Bir hakkında ise suç duyurusunda bulundu.

İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi'nde, ''12 Eylül'e yargı yolu açılıyor mu?'' başlıklı yazı nedeniyle ''Cumhuriyeti ve Askeri Kuvvetleri tahkir ve tezyif'' ettikleri iddiasıyla yargılanan Sadullah Usumi ve Cumhuriyet Gazetesi Sorumlu Yazıişleri Müdürü Fikret İlkiz beraat etti.

Çandar'a destek

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), bir süreden beri yazılarına gazete yönetimi tarafından ara verilen Sabah Gazetesi yazarı Cengiz Çandar için bir açık mektup yayınlayarak, endişelerini dile getirdi. Gazete yönetiminin, Çandar'ın 4 Kasım tarihli yazısını yayından çıkararak yerine bir açıklama yayınladığı belirtilen mektupta, ''Çandar'ın yazılarını durdurmak, bağımsız yayıncılık ilkelerine zarar veren son derece endişe verici bir durumdur'' değerlendirmesi yapıldı.

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin Cumhuriyet Gazetesi ve Genel Yayın Koordinatörü Hikmet Çetinkaya'nın Fethullah Gülen'e 200 milyon lira manevi tazminat ödemesine ilişkin kararı bozdu. Kararda, ''Davacı hakkındaki haber-yorum eleştiri kapsamındadır. Bu nedenle de dava reddedilmelidir'' denildi.